Dziś jest wtorek 19 marca 2024, imieniny: Józefa i Bogdana

9 października – obchodzimy setną rocznicę urodzin Tadeusza Różewicza, inicjatora teatru absurdu i jednego z najwybitniejszych poetów XX w., a także najwszechstronniejszych kontynuatorów nurtu europejskiej awangardy literackiej.

Tadeusz Różewicz (ur. 1921, zm. 2014) – poeta, dramaturg, prozaik.
Urodził się w Radomsku jako czwarty z piątki dzieci. Za młodu uczył się w Gimnazjum imienia Feliksa Fabianiego w Radomsku. Na zainteresowanie Różewicza literaturą w dużej mierze wpłynął jego starszy brat Janusz. To właśnie on przedstawiał przyszłemu poecie książki, a także czasopisma, takie jak „Skamandra” czy „Wiadomości Literackie”. Różewicz zaczął pisać pierwsze wiersze, gdy miał kilkanaście lat. W tym okresie pisał także dla czasopisma „Pod Znakiem Marii”. W czasie wojny Różewicz pracował początkowo  w rodzinnym Radomsku jako magazynier i goniec. Później został uczniem stolarskim w jednej z miejscowych fabryk. W 1942 roku został żołnierzem Armii Krajowej, otrzymał pseudonim „Satyr”.
Różewicz był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, laureatem licznych nagród literackich, między innymi Nagrody Poetyckiej Silesius przyznawanej we Wrocławiu
 za dokonania w dziedzinie literatury środkowoeuropejskiej i wschodniej. W 2000 roku został laureatem Nagrody Literackiej Nike za tom poezji Matka odchodzi.
Zmarł w kwietniu 2014 roku we Wrocławiu. Jego prochy złożono na cmentarzu przy kościele ewangelickim Naszego Zbawiciela w Karpaczu.
Dzieła Tadeusza Różewicza przetłumaczono na 49 języków.

Twórczość:

Poezja:
- Echa leśne, Warszawa 1944
- Dwie strony medalu, Warszawa 2008
- Historia pięciu wierszy, Kłodzko 2011
- To i owo, Wrocław 2012
- Wiersze przeczytane, Wrocław 2014
- Ostatnia wolność, Wrocław 2015
- Czerwona rękawiczka, Kraków 1948
- Pięć poematów, Warszawa 1950
- Czas, który idzie, Warszawa 1951
- Wiersze i obrazy, Warszawa 1952
- Równina, Kraków 1954
- Srebrny kłos, Warszawa 1955
- Poemat otwarty, Kraków 1956
- Formy, Warszawa, 1958
- Rozmowa z księciem, Warszawa 1960
- Zielona róża, Warszawa 1961
- Głos Anonima, Katowice 1961
- Nic w płaszczu Prospera, Warszawa 1962
- Twarz, Warszawa 1964
- Twarz trzecia, Warszawa 1968
- Duszyczka, Kraków, 1977
- Na powierzchni poematu i w środku, Warszawa 1983
- Płaskorzeźba, Wrocław 1991
- Drzwi, Łódź, 1994
- Zawsze fragment, Wrocław 1996
- Matka odchodzi, Wrocław 1999
- Nożyk profesora, Wrocław 2001
- Szara strefa, Wrocław 2002
- Wyjście, Wrocław 2004
- Uśmiechy, Wrocław 2005
- Bajka, Łódź 2005

Proza:
- Opadły liście z drzew, Warszawa 1955
- Próba rekonstrukcji, Wrocław 1979
- Przerwany egzamin, Warszawa 1960
- Wycieczka do muzeum, Warszawa 1966
- Śmierć w starych dekoracjach, Warszawa 1970
- Opowiadanie traumatyczne; Duszyczka, Kraków 1979

Dramat:
- Kartoteka, 1960
- Śmierć w starych dekoracjach, 1979
- Do piachu, 1979
- Pułapka, 1982
- Kartoteka rozrzucona, 1997
- Palacz, 1997
- Grupa Laokoona, 1962
- Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja, 1964
- Wyszedł z domu, 1965
- Śmieszny staruszek, 1965
- Spaghetti i miecz, 1967
- Stara kobieta wysiaduje, 1969
- Akt przerywany, Warszawa 1970
- Rajski ogródek, 1971
- Na czworakach, 1972
- Białe małżeństwo i inne utwory sceniczne, Kraków 1975
- Odejście głodomora, 1977
- Przyrost naturalny, 1979

Eseje:
- Kartki z Węgier, Warszawa 1953

Zdjęcie książek Tadeusza Różewicza

Zdjęcie książek Tadeusza Różewicza

ROK 2021 ROKIEM
Cypriana Kamila Norwida

(1821-1883)

Cyprian Kamil Norwid. Fot. PAP/CAF

24 września 2021 r. przypada 200. rocznica urodzin Cypriana Kamila Norwida i w uznaniu zasług twórcy dla polskiej sztuki i polskiej kultury, w 200-lecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę ustanawiającą rok 2021 Rokiem Cypriana Kamila Norwida.
Cyprian Kamil Norwid to dziewiętnastowieczny artysta doby romantyzmu, obdarzony wieloma talentami: geniusz pióra, poeta i malarz, rysownik i rzeźbiarz, tłumacz i publicysta, filozof, badacz kultur i cywilizacji. Był wielkim erudytą, obywatelem świata, a zarazem skromnym człowiekiem. Jego wpływ na polską literaturę i kulturę był wyjątkowy. Swoimi poglądami zwracał uwagę na sztukę i miejsce poety w społeczeństwie oraz sytuację społeczno-polityczną Polaków. Jest mocno zasłużony na polu poezji, zwłaszcza jej wymiaru intelektualnego i formalnego, choć w czasach sobie współczesnych i obecnie bywa niezrozumiały i odrzucany. Został odkryty dopiero w okresie Młodej Polski, by stopniowo znajdować sobie należne miejsce w literaturze. Dzisiaj uważany jest za artystę, którego twórczość może być inspiracją dla współczesnych.

ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ

Artysta we Włoszech zakochał się w Marii Kalergis - jednej z najpiękniejszych i najbardziej adorowanych kobiet ówczesnej Europy. Mimo braku środków, podróżował za obiektem swych westchnień po całej Europie. W Berlinie trafił na kilka tygodni do więzienia za kontakty z emisariuszami polskiego ruchu niepodległościowego, tam właśnie zaczęły się jego problemy ze słuchem. Podczas kolejnej podróży do Włoch za piękną Marią poznał Adama Mickiewicza i Zygmunta Krasińskiego, w Paryżu –  Juliusza Słowackiego i Fryderyka Chopina, obaj byli już bardzo chorzy. Opis ich ostatnich dni Norwid zamieścił w "Czarnych kwiatach".
Podczas pobytu w Paryżu poeta publikował w "Gońcu polskim", żył w biedzie, postępowała u niego utrata słuchu, zaczął też mieć kłopoty ze wzrokiem. Bezkompromisowy i konsekwentny w swoich poglądach szybko znalazł się na marginesie życia emigracji. Jego dzieła nie znalazły uznania współczesnych poetów. "Żaden jego poemat dłuższy nie tworzy całości, a najkrótszy i najpiękniejszy wierszyk nie jest wolen od jakiegoś wybraku,
 co go kazi. Pod tym względem szkice jego daleko są piękniejsze od poezji, lecz jak skoro da się w kompozycję historyczną, religijną, mistyczną, zdradza zupełną nieudolność artystyczną. Pomysł będzie znakomity, wykonanie niedołężne" - pisał o twórczości Norwida Józef Ignacy Kraszewski.
Zmęczony biedą i niepowodzeniami poeta postanowił wyemigrować do USA. W lutym 1853 dotarł do Nowego Jorku, wiosną znalazł dobrze płatną posadę w pracowni graficznej. Jesienią jednak wybuchła wojna krymska i poeta postanowił wrócić do Europy, co stało się w czerwcu 1854 roku. Zamieszkał początkowo w Londynie, utrzymując się z dorywczych prac rzemieślniczych, po czym udało mu się powrócić do Paryża. Działalność artystyczna Norwida ożywiła się, udało mu się opublikować kilka utworów, w 1863 r. wybuchło powstanie styczniowe, które pochłonęło uwagę Norwida. Choć sam, ze względu na stan zdrowia, nie mógł wziąć w nim udziału, ale w dziesiątkach listów i memoriałów zgłaszał różne projekty polityczne, które nie znajdowały odzewu i aprobaty. W tym czasie rozpoczął pracę nad swym najobszerniejszym poematem "Quidam", w 1866 r. ukończył pracę nad "Vade-mecum", chociaż tomu, mimo prób i protekcji, nie udało się wydać. W następnych latach powstał m.in. cykl impresji "Czarne kwiaty", łączący cechy eseju i pamiętnika oraz jedyny publikowany za jego życia wytwór twórczości pt. "Poezje". Nie znalazły one jednak uznania publiczności i krytyków. Pewną popularność Norwid zdobył jedynie jako mówca i deklamator, a także twórca szkiców i akwarel, których sprzedaż stanowiła główne źródło utrzymania artysty.
W następnych latach Norwid cierpiał nędzę, chorował na gruźlicę. W 1877 roku przeżył tragedię z powodu nieudanego wyjazdu do Florencji. Bardzo liczył w związku z tym na poprawę stanu zdrowia, wysłał swój dobytek, ale książę Władysław Czartoryski nie udzielił poecie obiecanej pożyczki. Kuzyn Norwida, Michał Kleczkowski umieścił go w Domu św. Kazimierza na przedmieściu Ivry na peryferiach Paryża. Regulamin zakładu ograniczał swobodę poety i utrudniał jego kontakty z Paryżem, co spotęgowało samotność, izolację i zgorzknienie. Norwid pracował twórczo do samej śmierci. W ostatnich latach życia powstał m.in. dramat "Miłość czysta u kąpieli morskich", nowele "Stygmat", "Ad leones!", "Tajemnica lorda Singelworth".
Poeta umarł we śnie 23 maja 1883 roku. W swym ostatnim liście napisał: "Cyprian Norwid zasłużył na dwie rzeczy od Społeczeństwa Polskiego: to jest aby oneż społeczeństwo nie było dlań obce i nieprzyjazne". Zaraz po jego śmierci w czasie porządkowania pokoju spalone zostały papiery zgromadzone w kufrze pisarza.
Pochowany na cmentarzu w Ivry, po pięciu latach jego zwłoki zostały przeniesione do polskiego grobu zbiorowego na cmentarzu w Montmorency; następnie - po wygaśnięciu piętnastoletniej koncesji - do zbiorowego grobu domowników Hotelu Lambert. Dopiero w 2001 roku odbył się symboliczny pochówek Norwida na Wawelu w Krypcie Wieszczów.
Twórczość Norwida doczekała się odkrycia dopiero w roku 1897, kiedy to na tom "Poezyj" natrafić miał przypadkowo Zenon Przesmycki-Miriam. Pełna edycja "Pism wszystkich" Norwida ukazała się jednak dopiero w latach 1971-1976. (PAP)
Ciekawostki o Cyprianie Kamilu Norwidzie:
• Norwid prowadził swój pamiętnik, w którym przechowywał ważne dla siebie listy, zdjęcia i własne adnotacje.
• Cierpiał na samotność, więc niekiedy wyjmował pewne zdjęcia lub inne składowe pamiętnika i wieszał na ścianie. Następnie ściągał i w ich miejsce umieszczał inne, o których chciał pamiętać lub powspominać.
• Był wielkim pasjonatem roślin – odwiedzał ogrody i parki. W miejscu gdzie żył zapełniał przestrzeń roślinami doniczkowymi.
• Był niemal stworzony do deklamacji wierszy, ponieważ uchodził za doskonałego recytatora. Był jednakowoż wspaniałym mówcą, który zapalał serca, zwłaszcza w przemowach patriotycznych.
• Ukochana przez niego Maria Kalergis była po prawdzie osobą sztuczną i nieszczerą, która jedynie zwodziła twórcę zapowiadającego się wówczas bardzo dobrze.

Kuba Michalski - wiersz "Wielkie słowa" Cypriana Kamila Norwida

W sobotę 4 września 2021 roku odbędzie się kolejne Narodowe Czytanie. Lekturą jubileuszowej 10. edycji wydarzenia będzie Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej.

Narodowe Czytanie jest organizowane przez Prezydenta RP od 2012 roku. Ma ono zachęcić do wspólnego czytania największych dzieł polskiej literatury. W dramacie autorka krytykuje obłudę, hipokryzję oraz fałszywą moralność, przekazując czytelnikowi uniwersalne przesłanie – potrzebę walki o społeczną sprawiedliwość.

Zachęcamy wszystkich do pobrania bezpłatnego audiobooka Moralność pani Dulskiej. Można go pobrać z biblioteki cyfrowej polona.pl bez konieczności logowania. Wystarczy ze strony wybranego utworu kliknąć w ikonę „Pobierz” (widoczną w prawym górnym rogu) i wybrać audiobook w formacie MPEG.

Gminna Biblioteka Publiczna w Warnicach gorąco zaprasza do obejrzenia efektów swojej pracy z udziałem mieszkańców Gminy Warnice.

Szczególne podziękowania należą się:

Przedstawicielom władz Gminy Warnice:

Pani Wójt Gminy Warnice Alinie Werstak

Pani Sekretarz Gminy Warnice Monice Ostrowskiej

Mieszkańcom Gminy Warnice:

Pani Lidii Pieńkowskiej

Pani Barbarze Malkiewicz

Pani Wiktorii Sielezin

Pani Małgorzacie Dybowskiej

Pani Iwonie Kuźmińskiej

Pani Anecie Urban

Pani Marii Rzadkowskiej

Niezawodnym i zawsze gotowym do niesienia pomocy druhom i druhnom z jednostek OSP:

dh Grzegorzowi Nizio

dh Sebastianowi Bogusz

dh Zofii Bartosiewicz

dh Kamilowi Wochner